کد مطلب:20328 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

از كمرويي و خجالتي بودنم رنج ميبرم. راه رهايي از آن چيست؟

يكي از صفات ناپسند و مذموم كه ممكن است از كودكي دامنگير انسان شود و همواره صاحبش را رنج دهد كم رويي و خجالت كشيدنهاي بي مورد و نا به جا است؛ ولي اين حالت رواني مانند بسياري از صفات مذموم و ناپسند قابل درمان است. براي درمان بيماري كم رويي و خجالت مطالب زير بايد رعايت شود:

1 - تلقين: به نظر روان شناسان؛ تلقين در درمان بسياري از بيماريهاي جسمي و روحي مؤثر است. اين جمله را همواره با خود تكرار كنيد كه: من از عهده سخن گفتن در برابر ديگري برميآيم كم رويي نشانه ترس از شكست و دليل وحشت از برخورد با اشخاص است. اين ضعف روحي را با فرار از معاشرت نميتوان رفع كرد؛ بلكه بايد خود را به معاشرت و گفت گو با مردم مجبور سازيد از خود بپرسيد: چرا مقابل تخته سياه خود را گم ميكنم؟ من كه استعداد دارم، من كه درسم را خوب بلدم، پس بايد مثل بلبل حرف بزنم و پاسخ گويم. در اين صورت ميرسيد به اين كه علت امر، ترس از شكست است و اين ترس بسيار بد و مذموم است و بايد از بين برود.

وقتي به خود مكرر تلقين كرديد كه ميتوانيد به بهترين وجه پاسخ گوييد، كم كم اين ترس به كلي از بين ميرود و مشكل شما حل ميشود.

يكي از گويندگان مشهور انگليسي اقرار ميكند و ميگويد كه در طول چند هفته قبل از نخستين خطابهاي كه قرار بود ايراد كند، چنان ناراحت بود كه آرزو ميكرد پيش از فرا رسيدن روز سخنراني پايش بشكند تا در مجلس حضور پيدا نكند. او موقعي كه به طرف محل سخنراني ميرفت، آن چنان از وحشت و اضطراب خود را باخته بود كه قيافه رقت باري پيدا كرده بود. روزي تصميم گرفت در وضع خود به درستي تأمل كند. با خود گفت: هنگام سخنراني چه خطري ممكن است براي من پيش بيايد؟ خودش جواب داد: هيچ چيز مهمي اتفاق نخواهد افتاد. همين جمله باعث شد كه ناراحتي او برطرف شده و خيلي راحت سخن بگويد. در نتيجه يكي از بزرگترين گويندگان عصر خود شد. شما نيز باور كنيد كه اگر حرف بزنيد، به معلم جواب بدهيد و در مجالس حاضر شويد، ميتوانيد مانند ساير مردم به بهترين صورت سخن گفته و با آنان معاشرت كنيد. مسلم بدانيد و بر خود تلقين كنيد. همان طوري كه وقتي يكي از دانشآموزان مقابل تخته به سؤالات معلم جواب ميدهد، هيچ از يك بچههاي كلاس قصد خنديدن و توهين به او را ندارند و فقط به سخنان وي گوش ميدهند و هيچ اتفاقي نميافتد. وقتي شما مقابل تخته سياه ميايستيد، مسئله به اين صورت است؛ يعني هيچ كس قصد اهانت به شما را ندارد.

2 - اعتماد به نفس: انسان براي تأمين خوش بختي و سعادت خود بايد به شخص و به نيت و عمل خويش تكيه نمايد و باور كند كه بايد پلههاي ترقي و تكامل را با پاي خود بپيمايد. وقتي به فكر و عقل خود مراجعه كردي و درست تجزيه و تحليل نمودي و دريافتي خداوند مهربان است و شما را مانند ساير بندگانش آفريده و عقل و بدن سالم عنايت نموده و استعداد خوبي داده و به قول خودت زبان خوبي داده، ميرسي به اين كه چيزي از ديگران كم نداري، بلكه زياد هم داري. وقتي فهميدي مانند ديگران هستي، باور ميكني بايد همانند آنان معاشرت كني و ا ز سخن گفتن در مقابل ديگران خجالت به خود راه ندهي اين را به خودت بباوران كه تو انساني و خداوند در انسان نيرويي به نام اراده قرار داده كه اگر همين نيرو را به كار بيندازد، قادر به برطرف كردن مشكلات خواهد بود. شما اراده كرده و تصميم بگيريد هر طور شده بر مشكل كم رويي پيروز شويد. انشاءالله پيروز خواهيد شد.

3 - تمرين: سخن گفتن مانند هر كار ديگر احتياج به تمرين دارد. همه گويندگان كم و بيش در ابتدا با مشكلي هم چون مشكل شما مواجه ميشوند و حتي از ضعف و نارسايي در اداي كلمات رنج ميبرند، اما با صبر و تمرين نقايص خود را برطرف ميكنند. شما هم ميتوانيد در خانه پيش خانوداه و در مقابل پدر و مادر سؤالهاي درسي را مطرح كرده و پاسخ گويي تا بر اثر تكرار اين عمل كاملاً دريابي با حرف زدن در مقابل ديگران اتفاق ناگواري نخواهد افتاد.

4 - اميد: اميدوار باش و يقين بدان مشكل كم رويي شما به آساني برطرف خواهد شد، زيرا بحمدالله از استعداد خوبي برخوردار هستي. فقط يك تصميم قاطع و اراده آهنين لازم است كه مشكل شما را به طور كلي حل نمايد. مولاي متقيان علي(ع) ميفرمايد: هر گاه سختي چيزي باعث بيم و هراس شما شد. تو نيز در مقابل آن سخت و مقاوم باش تا مشكل بر تو آسان گردد.

نتيجه اين كه شما با توكل به خدا و اعتماد به نفس و باور اين كه از استعداد برخورداري و بايد آنرا شكوفا نمايي،

و تلقين اين كه من به خوبي از عهده گفتن در مقابل ديگران بر ميآيم و مطمئناً اتفاقي نميافتد و چنان چه كسي در گتفار من نقصي پيدا كند، آسمان به زمين نميآيد و چيزي از من كم نخواهد شد و نبايد از اين ناراحت شوم، بلكه بايد سعي در برطرف كردن نقصم نمايم، زيرا هيچ كس در دنيا بي عيب و نقص نيست. آدم فهميده و عاقل كسي است كه در راه برطرف نمودن عيبش قدم بردارد، نه اين كه از شنيدن عيبش ناراحت شود.

امام جعفر صادق(ع) فرمود: احب اخواني الي من أهدي الي عيوبي؛ محبوبترين دوستانم كسي است كه عيب هايم را به من بگويد. اگر به همين گفتار زيبا و پرمعناي امام صادق(ع) عمل كنيم، خوش بخت ميشويم، زيرا عيبهاي روحي همانند مرضهاي جسماني است. وقتي مرض فردي معلوم شد، درمان آن آسان است، كه اگر به فكر درمان افتاد، جانش را نجات داده و گرنه خود را در معرض خطر قرار داده است. نقص و بيماريهاي روحي و رواني هم اين طور است. وقتي معلوم شد و كسي به ما تذكر داد كه فلان نقص را داري، به جاي ناراحتي، بايد خوش حال شده و از او تشكر نماييم و هر چه زودتر به فكر علاج و اصلاح باشيم. اصلاً از اينكه در فلان سخن گفتن نقصي از شما پيش بيايد، نگران نباشيد، بلكه با كمال شجاعت سخن را آغاز كنيد و مطلب خود را بيان نماييد. انشاءالله موفق خواهيد. (1) ضمناً مشكلات ديگري كه در نامه خود مطرح كرديد، با توجه به آن چه گفته شد و احساس شخصيت و اعتماد به نفس، برطرف ميشود. انشاءالله.

پينوشتها:

1 - محمد ري شهري، ميزان الحكمه، ماده عيب، شماره 14684.